Η δημιουργία ηλεκτρονικού καταστήματος (e-shop) αποτελεί πλέον απαραίτητο εργαλείο για όποιον επιθυμεί να διαθέτει μία ολοκληρωμένη επιχειρηματική ταυτότητα, ανταποκρινόμενη στις σύγχρονες απαιτήσεις ισχυρού ανταγωνισμού. Ωστόσο, εκτός από τα τεχνικά ζητήματα που συνδέονται με την κατασκευή μίας ιστοσελίδας, τα οποία αναλαμβάνει κάποιος έμπειρος προγραμματιστής (web developer), η δημιουργία ενός ηλεκτρονικού καταστήματος εγείρει ποικίλα νομικά ζητήματα, για τα οποία πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένος ο κάτοχός του πριν το θέσει σε λειτουργία.
Ειδικότερα, η σύμβαση πώλησης που συνάπτεται μέσω ενός ηλεκτρονικού καταστήματος αποτελεί σύμβαση συναπτόμενη εξ αποστάσεως κατά την έννοια του άρθρου 3 αριθ. 7 του Ν. 2251/1994 για την προστασία του καταναλωτή. Στις συμβάσεις αυτές, ο νόμος εισάγει ειδικές ρυθμίσεις, με σκοπό την πληρέστερη προστασία του αγοραστή – καταναλωτή. Συγκεκριμένα, ο ιδιοκτήτης του ηλεκτρονικού καταστήματος υποχρεώνεται να ενημερώσει σαφώς και με ακρίβεια τον καταναλωτή για μία σειρά από στοιχεία και πληροφορίες που απαριθμούνται στα άρθρα 3 και 4 του Ν. 2251/1991 (όπως αυτός τροποποιήθηκε με την Υ.Α. Ζ1-891/2013 και ισχύει από τις 13-06-2014), καθώς και στο Π.Δ. 131/2003 για το ηλεκτρονικό εμπόριο, όπως λ.χ. σχετικά με την ακριβή επωνυμία, την έδρα του, τα στοιχεία επικοινωνίας (τηλέφωνο, φαξ, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), τα χαρακτηριστικά του προϊόντος, τη συνολική τιμή, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α, το δικαίωμα υπαναχώρησης, τους τρόπους πληρωμής, το κόστος αποστολής κ.ο.κ.
Η πληροφόρηση του καταναλωτή σύμφωνα με τα ανωτέρω, πρέπει να γίνεται εγγράφως και μάλιστα κατά τρόπο ευχερώς κατανοητό από τον καταναλωτή και σε απλή γλώσσα. Ο προμηθευτής υποχρεούται επίσης, αμέσως μετά την κατάρτιση της σύμβασης, να παρέχει στον καταναλωτή έγγραφη επιβεβαίωση της σύμβασης, με αναφορά των βασικών της στοιχείων, δηλαδή του προϊόντος που αποτελεί το αντικείμενο της σύμβασης και της τιμής του, συμπεριλαμβανομένου και του Φ.Π.Α, αλλά και των λοιπών επιβαρύνσεων και εξόδων (όπως λ.χ. έξοδα αποστολής κλπ).
Ορίζεται, μάλιστα, ότι αν ο προμηθευτής δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις του για ενημέρωση του καταναλωτή σε ό,τι αφορά τις αναλυτικά περιγραφόμενες στον νόμο πληροφορίες, καθώς και τις τυπικές προϋποθέσεις που εισάγει ο νόμος (δηλ. την έγγραφη ενημέρωση σε απλή και κατανοητή γλώσσα και την αποστολή στον καταναλωτή έγγραφης επιβεβαίωσης της σύμβασης), τότε εισάγεται σχετική υπέρ του καταναλωτή ακυρότητα της σύμβασης που συνάπτεται, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι ο καταναλωτής μπορεί ανά πάσα στιγμή να επικαλεστεί την ακυρότητα της σύμβασης και να διεκδικήσει από τον προμηθευτή το ποσό που του κατέβαλε για την αγορά του προϊόντος.
Περαιτέρω, ιδιάζουσα σημασία έχει και η ενημέρωση του καταναλωτή αναφορικά με το δικαίωμα υπαναχώρησης που διαθέτει εντός 14 ημερολογιακών ημερών από την αγορά του προϊόντος και, μάλιστα, χωρίς να χρειάζεται να επικαλεστεί κανέναν απολύτως λόγο (αναιτιολόγητη υπαναχώρηση). Για τον λόγο αυτό, οφείλει μάλιστα να του παρέχει πληροφορίες αναφορικά και με το ειδικό έντυπο υπαναχώρησης που παρατίθεται στο τμήμα Β του Παραρτήματος του Ν. 2251/1994. Αν ο προμηθευτής δεν εκπληρώσει την υποχρέωσή του για ενημέρωση του καταναλωτή ως προς το δικαίωμα υπαναχώρησης, η προθεσμία υπαναχώρησης λήγει 12 μήνες μετά το τέλος της αρχικής προθεσμίας υπαναχώρησης των 14 ημερών, εκτός εάν ο προμηθευτής παράσχει στον καταναλωτή τις απαιτούμενες για την υπαναχώρηση πληροφορίες, οπότε και η περίοδος υπαναχώρησης λήγει 14 ημερολογιακές ημέρες από τότε που ο καταναλωτής λαμβάνει τις εν λόγω πληροφορίες. Εφόσον ο καταναλωτής ασκήσει το δικαίωμα υπαναχώρησης που έχει σύμφωνα με τα ανωτέρω, ο προμηθευτής οφείλει να του επιστρέψει κάθε ποσό που έλαβε για την αγορά των προϊόντων χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και, πάντως, εντός 14 ημερολογιακών ημερών από τότε που ενημερώθηκε για την απόφαση του καταναλωτή να υπαναχωρήσει, χρησιμοποιώντας για τον σκοπό αυτό τα ίδια μέσα πληρωμής με εκείνα που ο καταναλωτής χρησιμοποίησε για την αρχική συναλλαγή. Από την άλλη μεριά, ο καταναλωτής οφείλει να επιστρέψει το προϊόν χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και, πάντως, εντός 14 ημερολογιακών ημερών από τότε που δήλωσε στον προμηθευτή ότι υπαναχωρεί από την σύμβαση, οπότε και επιβαρύνεται με το άμεσο κόστος επιστροφής του προϊόντος, εκτός εάν ο προμηθευτής είχε συμφωνήσει να επιβαρυνθεί ο ίδιος με το εν λόγω κόστος ή αν παρέλειψε να ενημερώσει τον καταναλωτή ότι οφείλει ο ίδιος να επιβαρυνθεί με το συγκεκριμένο κόστος.
Επίσης, ο νόμος περιέχει ειδική πρόβλεψη για τους προμηθευτές που συνάπτουν συμβάσεις εξ αποστάσεως, όπως είναι οι ιδιοκτήτες ηλεκτρονικών καταστημάτων, σύμφωνα με την οποία ορίζεται ότι κάθε προμηθευτής που εγγράφεται υποχρεωτικά στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), οφείλει να καταχωρήσει την σχετική δραστηριότητα στο ΓΕΜΗ.
Ενόψει των ειδικών ρυθμίσεων που εισάγει ο νόμος για τις συμβάσεις πώλησης που καταρτίζονται μέσω του διαδικτύου, είναι ουσιώδους σημασίας κάθε ιστοσελίδα ηλεκτρονικού καταστήματος να περιέχει άρτια και πλήρως διατυπωμένους όρους χρήσης, οι οποίοι να περιέχουν αφενός όλες τις πληροφορίες που απαιτεί ο νόμος και αφετέρου τους κανόνες που θα διέπουν την πώληση των προϊόντων και τις σχέσεις μεταξύ των μερών. Η συγγραφή των όρων χρήσης αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που συνέχεται με την άρτια και απρόσκοπτη λειτουργία μίας ιστοσελίδας ηλεκτρονικού καταστήματος και, ενόψει της πολυπλοκότητας που παρουσιάζει σε μεγάλο βαθμό η σχετική νομοθεσία, αλλά και των συνεχών μεταβολών της, πρόκειται για εργασία που θα πρέπει να ανατίθεται σε καταρτισμένο και εξοικειωμένο με τα συναφή ζητήματα νομικό, καθώς πρόκειται για ένα κείμενο που θα συνοδεύει το ηλεκτρονικό κατάστημα καθ’ όλη την διάρκεια της λειτουργίας του.
Πράγματι, η απλή αντιγραφή όρων χρήσης από άλλες ιστοσελίδες ενέχει σοβαρούς κινδύνους, καθώς το κάθε ηλεκτρονικό κατάστημα έχει τις ιδιομορφίες του, τις οποίες λαμβάνει υπόψη ο νομικός κατά την σύνταξη των όρων χρήσης του, ενώ περαιτέρω κάθε προμηθευτής θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι μερικοί από τους όρους που μπορεί να προσθέσει στους όρους χρήσης μπορεί να είναι άκυροι σύμφωνα με τον νόμο και, συνεπώς, μη δεσμευτικοί.
Για την πληρέστερη, επομένως, διασφάλιση του ιδιοκτήτη του ηλεκτρονικού καταστήματος, συνιστάται η επίδειξη της μέγιστης επιμέλειας κατά την σύνταξη των όρων χρήσης της ιστοσελίδας του, η οποία θα αποτρέψει στο μέλλον την εμφάνιση δυσάρεστων εκπλήξεων.
* Για περισσότερες πληροφορίες ή νομικές συμβουλές, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με το γραφείο μας στο τηλ. 2313 079293 ή με email στο info@siopi-law.gr*
Δάφνη I. Σιώπη
Δικηγόρος LLM
Τσιμισκή 52, Θεσσαλονίκη
Τ. 2313 079293, 6977 568673
Ε. info@siopi-law.gr, dsiopi@siopi-law.gr