Η διαδικασία υπαγωγής στον Νόμο Κατσέλη (Νόμος 3869/2010), μολονότι είναι ιδιαιτέρως ευεργετική για τους «υπερχρεωμένους» οφειλέτες και δανειολήπτες, εντούτοις προϋποθέτει μία αρκετά χρονοβόρα διαδικασία, μέσω της οποίας ελέγχεται δικαστικώς αν ο οφειλέτης πληροί τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος, ώστε εν συνεχεία να ρυθμιστούν οι οφειλές του. Ενόψει της πολυπλοκότητας που παρουσιάζει συχνά η συγκεκριμένη διαδικασία, ο νομοθέτης θεώρησε αναγκαία την εισαγωγή μίας διαφορετικής διαδικασίας, περισσότερο ευέλικτης και ταχείας, για τις περιπτώσεις που ο οφειλέτης έχει ιδιαίτερα μικρές οφειλές και η περιουσιακή του κατάσταση είναι τέτοια, ώστε να μην δημιουργείται στους πιστωτές του η πεποίθηση ότι θα μπορέσουν στο μέλλον να ικανοποιηθούν, έστω και για κάποιο μέρος της απαίτησής τους.
Στο πνεύμα αυτό, λοιπόν, το άρθρο 1 παρ. 13 του Νόμου 4336/2015 εισήγαγε στον Νόμο 3869/2010 το άρθρο 5Α, το οποίο προβλέπει την ειδική διαδικασία που ακολουθείται για την ταχεία διευθέτηση μικροοφειλών. Για να υπαχθεί κάποιος στην συγκεκριμένη ρύθμιση, απαιτείται να πληρούνται οι παρακάτω προϋποθέσεις στο πρόσωπο του οφειλέτη:
α) κατά την ημέρα υποβολής της αίτησης και της επικύρωσης να μην διαθέτει οποιαδήποτε ακίνητη περιουσία και να μην έχει προβεί σε πράξη διάθεσης ακίνητης περιουσίας κατά την τελευταία τριετία πριν από την κατάθεση της αίτησης,
β) τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία του είτε ως δικαιούχου είτε ως συνδικαιούχου, συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεων του σε πιστωτικά ιδρύματα να μην υπερβαίνουν σε αξία το ποσό των χιλίων (1.000) ευρώ,
γ) οι οφειλές που περιλαμβάνονται στην αίτηση που υποβάλλει το πρόσωπο ενώπιον του Δικαστηρίου να συνιστούν το σύνολο των υποχρεώσεων του οφειλέτη,
δ) το ύψος των οφειλών του να μην υπερβαίνει τις είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ, συμπεριλαμβανομένων τόκων, εξόδων και πάσης φύσεως προσαυξήσεων
ε) οι περιλαμβανόμενες στην αίτηση οφειλές να μην είναι εξαιρετέες από το πεδίο εφαρμογής του Νόμου Κατσέλη, δηλαδή να μην πρόκειται για οφειλές λόγω διατροφής ή πρόστιμα κ.ο.κ.
στ) να μην υπάρχουν εμπραγμάτως ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο ασφαλισμένοι πιστωτές,
ζ) τα πάσης φύσεως εισοδήματα του οφειλέτη καθ` όλη τη διάρκεια του τελευταίου έτους πριν από την ημέρα της επικύρωσης να είναι μηδενικά,
η) να είναι συνεργάσιμος σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας που θεσπίστηκε με Απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος – Ευρωσύστημα Επιτροπή Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων (Β` 2289/27.8.2014).
Ο οφειλέτης που πληροί τις ανωτέρω προϋποθέσεις πρέπει να καταθέσει αίτηση ενώπιον του Ειρηνοδικείου του τόπου της κατοικίας του, με την οποία συνυποβάλλει όλα τα απαραίτητα έγγραφα και στοιχεία. Η αίτηση συζητείται κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας και η συζήτησή της προσδιορίζεται εντός χρονικού διαστήματος δύο (2) μηνών από την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης. Από την κατάθεση της αίτησης, παύει αυτομάτως ο εκτοκισμός των υπό διευθέτηση οφειλών, οι οποίες λογίζονται ως ληξιπρόθεσμες, ενώ περαιτέρω αναστέλλονται αυτοδικαίως όλα τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα των πιστωτών, πράγμα που σημαίνει ότι οι τελευταίοι στερούνται της δυνατότητας να επισπεύσουν πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης (κατάσχεση, πλειστηριασμό κ.ο.κ) εις βάρος του οφειλέτη.
Σε περίπτωση που το δικάζον δικαστήριο κρίνει ότι πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 5Α, εκδίδεται οριστική απόφαση που διατάσσει την προσωρινή απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του. Από το σημείο αυτό, ξεκινά η δεκαοκτάμηνη περίοδος επιτήρησης, κατά τη διάρκεια της οποίας ο οφειλέτης πρέπει να επιδείξει καλή πίστη, υποχρεούμενος να ενημερώνει τον φάκελο της αιτήσεώς του που τηρείται στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο ανά τρίμηνο, ιδίως εφόσον μεταβληθεί κάποιο στοιχείο της περιουσίας του ή του εισοδήματός του. Η υπαίτια παραβίαση της υποχρέωσης ενημέρωσης του φακέλου εκ μέρους του οφειλέτη δεν έχει αυτοδικαίως κυρωτικές συνέπειες, αλλά θεμελιώνει υπέρ των πιστωτών δικαίωμα να ζητήσουν την έκπτωση του οφειλέτη από το καθεστώς της προσωρινής του απαλλαγής.
Μετά τη λήξη της περιόδου επιτήρησης, η νομική κατάσταση της υπερχρέωσης του οφειλέτη αίρεται, πράγμα που σημαίνει ότι οι οφειλές του διαγράφονται οριστικά και απαλλάσσεται από αυτές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η διαδικασία του άρθρου 5Α του Νόμου Κατσέλη, μολονότι είναι εξαιρετικά ευνοϊκή για τους δανειολήπτες, εντούτοις θέτει αυστηρές προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για να υπαχθεί κάποιος σε αυτήν. Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι οι οφειλέτες που δεν πληρούν τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις δεν έχουν το δικαίωμα να πετύχουν την διαγραφή των οφειλών τους. Η διαγραφή για όσους δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 5Α είναι δυνατή μέσω της ρύθμισης που εισάγει το άρθρο 8 παρ. 5 του Νόμου Κατσέλη, το οποίο προβλέπει την δυνατότητα απαλλαγής του οφειλέτη από τα χρέη του με ορισμό μηδενικών καταβολών, εφόσον αυτό δικαιολογείται από τα πενιχρά ή ανύπαρκτα εισοδήματά του ή από άλλους εξαιρετικούς λόγους, όπως λ.χ. μακροχρόνια ανεργία ή προβλήματα υγείας. Στην περίπτωση αυτή, ωστόσο, δεν ακολουθείται η ταχεία διαδικασία που περιγράφηκε ανωτέρω, αλλά η γενική διαδικασία που εισάγει ο Νόμος Κατσέλη, δηλαδή κατατίθεται αίτηση, ορίζεται (εντός 2 μηνών από την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης) ημερομηνία επικύρωσης προδικαστικού συμβιβασμού, κατά την οποία συζητείται το τυχόν αίτημα χορήγησης προσωρινής διαταγής, εφόσον δεν επιτευχθεί συμβιβασμός, ενώ στην συνέχεια (εντός 6 μηνών από την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης) συζητείται η αίτηση κατά την διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας, με σκοπό την ρύθμιση των χρεών του οφειλέτη.
*Σε περίπτωση που επιθυμείτε να ενημερωθείτε σχετικά με το εάν πληρούνται στο πρόσωπό σας οι προϋποθέσεις για υπαγωγή στον Νόμο Κατσέλη, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με το γραφείο μας στο τηλ. 2313 079293 ή μέσω email στο info@siopi-law.gr*
Δάφνη I. Σιώπη
Δικηγόρος LLM
Τσιμισκή 52, Θεσσαλονίκη
Τ. 2313 079293, 6977 568673
Ε. info@siopi-law.gr, dsiopi@siopi-law.gr