Δυνάμει του πρόσφατου Νόμου 4491/2017, δίνεται πλέον η δυνατότητα νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου. Ο εκάστοτε ενδιαφερόμενος μπορεί, δηλαδή, να αιτηθεί, με τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο του τόπου της κατοικίας του, την μεταβολή του φύλου με το οποίο είναι δηλωμένος στην Ληξιαρχική Πράξη γέννησης και να δηλώσει το επιθυμητό. Παρακάτω παρατίθενται οι απαντήσεις στα κυριότερα ερωτήματα που υποβάλλουν οι ενδιαφερόμενοι προς το γραφείο μας:
– Υπό ποιες προϋποθέσεις μπορώ να αλλάξω το φύλο μου στα επίσημα δημόσια έγγραφα;
Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Νόμου 4491/2017, σε περίπτωση που προκύψει ασυμφωνία μεταξύ ταυτότητας φύλου και καταχωρισμένου φύλου, το άτομο δύναται να αιτηθεί τη διόρθωση του καταχωρισμένου στα επίσημα εξατομικευτικά του έγγραφα φύλου, ώστε αυτό να συνάδει με την προσωπική βούληση και την εξωτερική εικόνα. Για να λάβει χώρα η επιθυμητή μεταβολή, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει: 1) να έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, ήτοι να βρίσκεται σε ηλικία από 18 ετών και άνω, χωρίς να έχει τεθεί σε συμπαράσταση ή να έχει συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας του, εφόσον συναινούν ρητά οι ασκούντες τη γονική μέριμνα ή να έχει συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας του, εφόσον υπάρχει τόσο ρητή συναίνεση των ασκούντων την γονική μέριμνα όσο και η θετική γνωμάτευση από Διεπιστημονική Επιτροπή στην οποία μετέχουν επτά εξειδικευμένοι γιατροί στο εκάστοτε αντικείμενο και 2) να μην έχει τελέσει γάμο, πολιτικό ή θρησκευτικό.
– Θα πρέπει να έχω υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση ή να λαμβάνω ιατρική αγωγή για να προβώ στην μεταβολή του καταχωρισμένου φύλου στα δημόσια έγγραφά μου;
Κατά το άρθρο 3 παρ. 4 του Νόμου 4491/2017, για να επέλθει η μεταβολή του καταχωρισμένου φύλου, δεν απαιτείται να βεβαιώνεται ότι το πρόσωπο έχει υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση αλλαγής φύλου, αλλά ούτε απαιτείται κάποια άλλη ιατρική εξέταση ή η λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Συνεπώς, αρκεί και μόνο η βούληση του προσώπου ότι επιθυμεί να μεταβάλει το καταχωρισμένο φύλο του.
– Ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσω; Είναι απαραίτητο να απευθυνθώ σε δικηγόρο;
Το άρθρο 4 του Νόμου 4491/2017 ορίζει ότι προκειμένου να γίνει η διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου, απαιτείται απαραιτήτως η έκδοση δικαστικής απόφασης, με την οποία να διατάσσεται η διόρθωση του φύλου που έχει καταχωρηθεί στην ληξιαρχική πράξη γέννησης του ενδιαφερομένου. Για να αιτηθεί ο ενδιαφερόμενος την μεταβολή του καταχωρισμένου φύλου του, πρέπει να απευθυνθεί σε δικηγόρο, διότι σύμφωνα με τον νόμο δεν είναι επιτρεπτή η αυτοπρόσωπη (άνευ πληρεξουσίου δικηγόρου) παράσταση του ενδιαφερομένου ενώπιον του Δικαστηρίου.
Για να επέλθει η ζητούμενη μεταβολή του φύλου στα ληξιαρχικά στοιχεία του προσώπου, ο πληρεξούσιος δικηγόρος πρέπει να καταθέσει αίτηση ενώπιον του αρμόδιου Ειρηνοδικείου, η οποία πρέπει να περιλαμβάνει το επιθυμητό φύλο, το κύριο όνομα που επιλέγει ο ενδιαφερόμενος και το προσαρμοσμένο σχετικά επώνυμο, ενώ πρέπει επιπρόσθετα να συμπεριληφθεί – επισυναφθεί στην αίτηση και αντίγραφο της ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως του προσώπου. Εν συνεχεία, κατά την δικάσιμο που ορίζεται, το ενδιαφερόμενο πρόσωπο οφείλει να εμφανιστεί αυτοπροσώπως μετά του πληρεξουσίου δικηγόρου του σε ιδιαίτερο γραφείο, όπου δηλώνει την βούλησή του για την μεταβολή του φύλου του στα ληξιαρχικά του στοιχεία.
– Σε ποιες ενέργειες πρέπει να προβώ αφού εκδοθεί η δικαστική απόφαση που διατάσσει την διόρθωση του φύλου μου;
Αφού εκδοθεί απόφαση που διορθώνει τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του προσώπου ως προς το στοιχείο του φύλου, αυτή καταχωρείται υποχρεωτικώς στο Ληξιαρχείο που είχε συντάξει τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του προσώπου, το οποίο προβαίνει στην έκδοση νέας ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως. Η νέα ληξιαρχική πράξη γεννήσεως δεν περιέχει καμία μνεία αναφορικά με την μεταβολή του φύλου που μεσολάβησε, ώστε να διασφαλίζεται η μυστικότητα της διαδικασίας έναντι κάθε τρίτου. Εν συνεχεία, ο ενδιαφερόμενος μπορεί πλέον με τη νέα ληξιαρχική πράξη γεννήσεως να εκδώσει νέα ταυτότητα, καθώς και να μεταβεί σε κάθε δημόσια υπηρεσία ώστε να μεταβάλλει τα στοιχεία της ταυτότητάς του ή να καταχωρηθεί σε καταλόγους και μητρώα, χωρίς κανένα απολύτως εμπόδιο, αφού το άρθρο 4 του Νόμου 4491/2017 ορίζει ρητά ότι όλες οι δημόσιες υπηρεσίες είναι υποχρεωμένες να μεταβάλουν τα έγγραφα στα οποία αναγράφονται τα στοιχεία της ταυτότητάς του.
– Μετά την διόρθωση των δημοσίων εγγράφων μου ως προς το στοιχείο του φύλου, θα μπορούν τρίτοι να πληροφορηθούν ότι μεσολάβησε η διόρθωση;
Ο νόμος απαγορεύει κατηγορηματικά την οποιαδήποτε αναφορά στο ότι μεσολάβησε διόρθωση της Ληξιαρχικής Πράξης γέννησης κάποιου προσώπου ως προς το στοιχείο του φύλου. Επομένως, δεν μπορεί να πληροφορηθεί κανείς ότι διενεργήθηκε η διαδικασία αυτή, καθώς κανένα δημόσιο έγγραφο δεν θα αναγράφει πουθενά τέτοιου είδους πληροφορία.
– Τι συμβαίνει αν έχω τέκνα;
Στην περίπτωση που το πρόσωπο το οποίο αιτείται την διόρθωση της Ληξιαρχικής Πράξης γεννήσεώς του έχει τέκνα, είτε γεννημένα σε γάμο, είτε χωρίς γάμο, είτε σε σύμφωνο συμβίωσης, είτε υιοθετημένα, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που έχει απέναντι στα τέκνα δεν μεταβάλλονται ούτε επηρεάζονται από την εν λόγω διόρθωση. Παράλληλα, ορίζεται στον νόμο ότι δεν επέρχεται καμία απολύτως μεταβολή στις ληξιαρχικές πράξεις των τέκνων λόγω της μεταβολής του καταχωρισμένου φύλου του γονέα. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι ο γονέας θα εξακολουθεί να εμφανίζεται στις ληξιαρχικές πράξεις των τέκνων του με το παλαιό του φύλο.
– Μπορώ να ζητήσω την εκ νέου διόρθωση του φύλου μου;
Ο νόμος προβλέπει ότι σε περίπτωση που κάποιο πρόσωπο προέβη στην διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου του μέσω της προβλεπόμενης στον Νόμο 4491/2017 διαδικασίας, έχει δικαίωμα εφόσον το μετανιώσει, να αιτηθεί την εκ νέου μεταβολή και διόρθωση της ληξιαρχικής πράξης γέννησής του, έτσι ώστε να καταχωρηθεί ξανά στα ληξιαρχικά του στοιχεία το φύλο με το οποίο είχε καταχωρηθεί από τη γέννησή του. Έκτοτε, όμως, χάνει οριστικά το δικαίωμα να αιτηθεί για τρίτη φορά τη μεταβολή – διόρθωση της Ληξιαρχικής Πράξης γεννήσεώς του ως προς το καταχωρισμένο φύλο.
*Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή νομική συμβουλή, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με το γραφείο μας στο τηλ. 2313079293 ή με email στο info@siopi–law.gr*
Δάφνη I. Σιώπη
Δικηγόρος LLM
Τσιμισκή 52, Θεσσαλονίκη
Τ. 2313 079293, 6977 568673
Ε. info@siopi-law.gr, dsiopi@siopi-law.gr