Ψηφιακή κάρτα εργασίας: Τι είναι και ποιες επιχειρήσεις αφορά
Με το άρθρο 74 του Ν. 4808/2021 θεσμοθετήθηκε η «ψηφιακή κάρτα εργασίας», δηλαδή η υποχρέωση λειτουργίας ηλεκτρονικού συστήματος μέτρησης του χρόνου εργασίας στις επιχειρήσεις – εργοδότες, το οποίο θα είναι συνδεδεμένο διαλειτουργικά, σε πραγματικό χρόνο, με το πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.
Ορίζεται, λοιπόν, ότι με την έκδοση ψηφιακής κάρτας για τον κάθε εργαζόμενο θα γίνεται η μέτρηση του χρόνου εργασίας, όπως η ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, το διάλειμμα, η υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου εργασίας και κάθε είδους άδεια. Τα στοιχεία της ψηφιακής κάρτας εργασίας διασταυρώνονται με τα στοιχεία που αναγράφονται στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ) που υποβάλλεται από την επιχείρηση.
Οι συνέπειες που συνεπάγεται η μη ορθή εφαρμογή των διατάξεων για την ψηφιακή κάρτα εργασίας και η μη τήρηση των σχετικών υποχρεώσεων είναι ιδιαίτερα σοβαρές. Πιο συγκεκριμένα, η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας αξιοποιείται από την Επιθεώρηση Εργασίας για τον έλεγχο τήρησης του ωραρίου των επιχειρήσεων. Εάν, κατά τον επιτόπιο έλεγχο σε επιχείρηση, διαπιστωθεί ότι η ψηφιακή κάρτα εργαζόμενου δεν είναι ενεργοποιημένη, επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο δέκα χιλιάδων πεντακοσίων (10.500) ευρώ ανά εργαζόμενο που δεν έχει ενεργοποιημένη ψηφιακή κάρτα. Σε περίπτωση που σε τρεις ελέγχους, εντός χρονικού διαστήματος δώδεκα (12) μηνών, διαπιστωθεί η παράβαση της παρούσας επιβάλλεται προσωρινή διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης για χρονικό διάστημα δεκαπέντε (15) ημερών. Έτσι, η ψηφιακή κάρτα εργασίας αναδεικνύεται σε ιδιαίτερα σημαντικό εργαλείο για τη διασφάλιση του ωραρίου εργασίας και των υπερωριών, καθώς συνεπάγεται την καθημερινή και άμεση (σε πραγματικό χρόνο) κοινοποίηση στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ της έναρξης και λήξης εργασίας για κάθε εργαζόμενο και συνακόλουθα την προστασία κάθε εργαζόμενου από την πραγματοποίηση υπερωριακής απασχόλησης χωρίς αμοιβή, καθώς και από την με οποιοδήποτε τρόπο καταστρατήγηση των νομίμων ορίων εργασίας.
Έως τώρα, το πεδίο εφαρμογής του συστήματος της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας περιλαμβάνει τις παρακάτω επτά κατηγορίες επιχειρήσεων:
– Το σύνολο των τραπεζών της χώρας από 01/07/2022.
– Τα σούπερ μάρκετ, με περισσότερους από 250 εργαζόμενους, με κύριο Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ) 4711, από 01/07/2022.
– Τις εταιρίες φύλαξης, με κύριο ΚΑΔ 801 και 802, από 16/02/2023.
– Τις εταιρίες ιδιωτικής ασφάλισης, με κύριο ΚΑΔ 651, από 16/02/2023.
– Τους ακόλουθους οργανισμούς: ΟΣΕ ΑΕ, ΕΡΓΟΣΕ, Σταθερές Συγκοινωνίες ΑΕ, ΟΣΥ, ΟΑΣΑ, ΟΣΕΘ, ΟΑΣΘ, Αττικό Μετρό, Κτιριακές Υποδομές ΑΕ, Εγνατία Οδός ΑΕ, ΕΥΔΑΠ και ΕΛΤΑ, καθώς και τη Hellenic Train και την Ελληνική Εταιρία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Υλικού, από 22/03/2023.
– Τις επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο της βιομηχανίας, με κύριο ΚΑΔ από 10 έως και 33, πλην του 19, από 01/01/2024.
– Τις επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο του λιανικού εμπορίου, με κύριο ΚΑΔ 47, από 01/01/2024.
Ειδικώς δε για τους κλάδους που εντάχθηκαν υποχρεωτικά στο σύστημα της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας από την 1η Ιανουαρίου 2024 (βιομηχανία και λιανεμπόριο), θα επιβάλλεται πρόστιμο σε όποια επιχείρηση παραβιάζει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο από τις εξής ημερομηνίες: Από την 1η Απριλίου 2024 για τις επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο της βιομηχανίας, από τις 2 Μαΐου 2024 για τις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου και από τις 13 Μαΐου 2024 και για τους δύο κλάδους με αριθμό εργαζομένων που δεν υπερβαίνει τους 10.
Η ψηφιακή κάρτα εργασίας δεν εφαρμόζεται σε υπαλλήλους που δεν υπόκεινται σε εργασιακά όρια και, πιο συγκεκριμένα, σε διευθυντικά στελέχη. Με την Υ.Α. 113169/2023 (ΦΕΚ Β 7421/2023), διευρύνεται ο ορισμός των διευθυντικών στελεχών και ως τέτοια θεωρούνται όσοι εργαζόμενοι:
1. Ασκούν το διευθυντικό δικαίωμα έναντι λοιπών εργαζομένων της επιχείρησης ή είναι πρόσωπα εξουσιοδοτημένα να λαμβάνουν αποφάσεις αυτόνομα, ή ii. εκπροσωπούν και δεσμεύουν την επιχείρηση προς τρίτους, ή iii. είναι μέλη του διοικητικού συμβουλίου ή αντίστοιχου οργάνου διοίκησης του εργοδότη ή iv. είναι μέτοχοι ή εταίροι κατέχοντες άνω του 0,5% των δικαιωμάτων ψήφου της επιχείρησης του εργοδότη,
2. Προΐστανται Διευθύνσεων, Μονάδων ή Τμημάτων ή άλλων αυτοτελών οργανικών μονάδων της εργοδοτικής επιχείρησης που προσδιορίζονται στο οργανόγραμμά της, εφόσον η εργοδοτική επιχείρηση τους εμπιστεύεται την εποπτεία μέρους της συνεχούς, διακεκομμένης ή έκτακτης, αλλά πάντως ουσιώδους λειτουργίας της και οι εργαζόμενοι αυτοί αμείβονται με συμφωνημένες μηνιαίες αποδοχές που δεν υπολείπονται του τετραπλάσιου του εκάστοτε ελάχιστου κατώτατου μισθού, (σύμφωνα με τον ισχύοντα κατώτατο μισθό με μηνιαίο μικτό μισθό που δεν υπολείπεται του ποσού των 3.120 €),
3. αμείβονται με συμφωνημένες μηνιαίες αποδοχές που δεν υπολείπονται του εξαπλάσιου του εκάστοτε ελάχιστου νομοθετημένου μισθού (σύμφωνα με τον ισχύοντα κατώτατο μισθό με μηνιαίο μικτό μισθό που δεν υπολείπεται του ποσού των 4.680 €).
Σε κάθε περίπτωση η δήλωση στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» για την κτήση αυτής της ιδιότητας γίνεται με την Υποβολή της Δήλωσης Βασικών Όρων Εργασίας.
Σύμφωνα με τον νόμο, τα στοιχεία του συστήματος μέτρησης του χρόνου εργασίας κάθε επιχείρησης τηρούνται υποχρεωτικά για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε (5) ετών και κάθε εργαζόμενος έχει πρόσβαση στα τηρούμενα στοιχεία του συστήματος που τον αφορούν. Τα αντίστοιχα στοιχεία στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ τηρούνται υποχρεωτικά για χρονικό διάστημα τουλάχιστον έξι (6) μηνών και κάθε εργαζόμενος έχει πρόσβαση στα τηρούμενα στοιχεία του συστήματος που τον αφορούν.
*Το γραφείο μας διαθέτει μεγάλη εμπειρία σε πάσης φύσεως ζητήματα εργατικού και κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου (απολύσεις, οφειλή δεδουλευμένων αποδοχών, διεκδίκηση υπερωριών και πάσης φύσης εργατικών απαιτήσεων, άκυρη απόλυση, παράσταση σε πάσης φύσεως εργατικές διαφορές, καταμέτρηση ενσήμων, υπολογισμός ποσού σύνταξης, υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης, συντάξεις γήρατος, αναπηρίας, θανάτου κ.ο.κ). Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2313 079293 ή με email στο info@siopi-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013)*
Δάφνη I. Σιώπη
Δικηγόρος LLM
Γραφείο Θεσσαλονίκης:
Τσιμισκή 52, Θεσσαλονίκη
Τ. 2313 079293, 6977 568673
Ε. info@siopi-law.gr, dsiopi@siopi-law.gr
Γραφείο Αθήνας:
Σόλωνος 134, Αθήνα
Τ. 2110035843, 6977568673
E. athens@siopi-law.gr