Συνταξιοδότηση με διατάξεις Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (ΒΑΕ): Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο

Η ισχύουσα νομοθεσία περιέχει ευνοϊκές διατάξεις για ορισμένες κατηγορίες επαγγελματιών, δίνοντάς τους την δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα. Μία από αυτές τις κατηγορίες είναι αυτή των εργαζομένων σε Βαρέα και Ανθυγιεινά επαγγέλματα (ΒΑΕ). Πιο συγκεκριμένα, διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις:

Α) Συνταξιοδότηση με 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων οι 7.500 ημέρες ασφάλισης σε ΒΑΕ

Η κατηγορία αυτή αφορά τόσο άνδρες όσο και γυναίκες ασφαλισμένους και οι ασφαλισμένοι της κατηγορίας αυτής δικαιούνται σύνταξη με την συμπλήρωση των προϋποθέσεων που διαμορφώνονται κατά το έτος συμπλήρωσης των 10.500 ΗΑ εκ των οποίων οι 7.500 ΗΑ σε ΒΑΕ. Δηλαδή, το σημείο κατά το οποίο συμπληρώνονται οι 10.500 ΗΑ εκ των οποίων 7.500 σε ΒΑΕ είναι το κριτήριο για τον καθορισμό των προϋποθέσεων (χρόνος ασφάλισης και όριο ηλικίας) θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος.

Με βάση τα σήμερα ισχύοντα, τα όρια ηλικίας διαμορφώνονται ως εξής:

Οι ασφαλισμένοι της κατηγορίας αυτής μπορούν να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη ασφάλισης για να συμπληρώσουν τις 10.500 ΗΑ, όχι όμως για την συμπλήρωση των 7.500 ΗΑ.

Β) Συνταξιοδότηση με 4.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων οι 3.600 ημέρες ασφάλισης σε ΒΑΕ

Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας δικαιούνται σύνταξη υπό την προϋπόθεση ότι συμπληρώνουν 4.500 ΗΑ, εκ των οποίων τουλάχιστον 3.600 ΗΑ στα ΒΑΕ και εξ αυτών 1.000 ΗΑ τουλάχιστον τα τελευταία 17 χρόνια πριν από τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης. Στην κατηγορία αυτή προβλέπεται μόνο πλήρης σύνταξη και όχι μειωμένη. Στην περίπτωση αυτή, τα όρια ηλικίας διαφοροποιούνται για άνδρες και γυναίκες. Πιο συγκεκριμένα:

Άνδρες:

Οι άνδρες ασφαλισμένοι σε ΒΑΕ συνταξιοδοτούνται με 4.500 ΗΑ, εκ των οποίων τουλάχιστον 3.600 ΗΑ σε ΒΑΕ και από αυτές 1.000 ΗΑ τουλάχιστον την τελευταία 17ετία που προηγείται της αίτησης, στο 62^ο έτος της ηλικίας τους. Οι ασφαλισμένοι που είχαν μέχρι τις 31.12.2012 θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα επειδή είχαν σωρευτικά όλες τις προϋποθέσεις διατηρούν ως όριο ηλικίας το 60^ο. Σημειωτέον ότι για τους ασφαλισμένους που συμπλήρωναν τις προϋποθέσεις των ελάχιστων αναγκαίων ενσήμων πριν το 2012, οπότε και το ηλικιακό όριο ήταν τα 60 έτη, δεν υπήρχε η δυνατότητα κατοχύρωσης δικαιώματος και θα έπρεπε να συντρέχει παράλληλα και το ηλικιακό όριο για τη θεμελίωση του δικαιώματος.

Οι άνδρες που συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις αυτές και θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα είτε το 2010 είτε μετά την 01.01.2011, δεν έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη του Ν. 3996/2011, δηλαδή παιδιών, σπουδών ή κενών ασφάλισης κλπ, αλλά μόνο στρατιωτική υπηρεσία με εξαγορά ή χρόνο επιδοτούμενης ανεργίας ή ασθένειας χωρίς εξαγορά (μέχρι 200 ημέρες και να έχουν πραγματοποιηθεί την τελευταία δεκαετία πριν την υποβολή της αίτησης για σύνταξη ή του ορίου συμπλήρωσης της ηλικίας).

Γυναίκες:

Οι γυναίκες ασφαλισμένες που συνταξιοδοτούνται με 4.500 ΗΑ, εκ των οποίων τουλάχιστον 3.600 ΗΑ στα ΒΑΕ, δικαιούνται σύνταξη με το όριο ηλικίας που διαμορφώνεται κατά το έτος συμπλήρωσης των εν λόγω ημερών και επιπλέον εφόσον έχουν πραγματοποιήσει 1.000 ΗΑ σε ΒΑΕ τα τελευταία 17 χρόνια πριν από την υποβολή της αίτησης.

Στην κατηγορία αυτή, σε αντίθεση με τους άνδρες ασφαλισμένους, υπάρχει δυνατότητα κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος κατά τη διετία 2011 – 2012, δεδομένου ότι τα όρια ηλικίας αυξήθηκαν με τον Ν. 3863/2010. Επομένως, μία γυναίκα που συμπληρώνει το 2011 τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης κατοχυρώνει το όριο ηλικίας που ίσχυσε το έτος αυτό, δηλαδή το 56^ο έτος και άρα συνταξιοδοτείται κατά το χρόνο συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας.

Οι γυναίκες που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το 2010, δηλαδή συμπληρώνουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για να συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις των ΒΑΕ σε ηλικία 55 ετών, δεν έχουν το δικαίωμα αναγνώρισης πλασματικών ετών του Ν. 3996/2011. Αντίθετα, οι γυναίκες που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 01.01.2011 και μετά έχουν την δυνατότητα να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη παιδιών, σπουδών κλπ για να συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις των ΒΑΕ.

Τα ανωτέρω αναφερόμενα αφορούν παλαιούς ασφαλισμένους, ήτοι ασφαλισμένους μέχρι τις 31.12.1992. Για όσους ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά μετά τις 01.01.1993, ισχύει ότι δικαιούνται πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος αν έχουν συμπληρώσει το 60^ο έτος της ηλικίας τους και έχουν πραγματοποιήσει χρόνο ασφάλισης 4.500 ημερών ασφάλισης, από τον οποίο τουλάχιστον τα ¾ (ήτοι 3.375 ΗΑ) σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα έως 31.12.2012. Το όριο ηλικίας διαμορφώνεται σε 62 έτη από 01.01.2013.

* Το γραφείο μας διαθέτει μεγάλη εμπειρία σε πάσης φύσεως ζητήματα εργατικού και κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου (απολύσεις, οφειλή δεδουλευμένων αποδοχών, διεκδίκηση υπερωριών και πάσης φύσης εργατικών απαιτήσεων, άκυρη απόλυση, παράσταση σε πάσης φύσεως εργατικές διαφορές, καταμέτρηση ενσήμων, υπολογισμός ποσού σύνταξης, υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης, συντάξεις γήρατος, αναπηρίας, θανάτου κ.ο.κ). Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2313 079293 ή με email στο info@siopi-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013)*

Δάφνη I. Σιώπη

Δικηγόρος LLM

Τσιμισκή 52, Θεσσαλονίκη

Τ. 2313 079293, 6977 568673

Ε. info@siopi-law.gr, dsiopi@siopi-law.gr