Εκτός από την γνωστή σε όλους άδεια αναψυχής («κανονική άδεια»), η εργατική νομοθεσία προβλέπει μία σειρά πρόσθετων αδειών που αποσκοπούν στην προστασία της οικογένειας και τη διασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Έτσι, προβλέπονται μεταξύ άλλων η άδεια μητρότητας, η άδεια πατρότητας, η ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας (περισσότερα για αυτήν μπορείτε να διαβάσετε εδώ), η γονική άδεια, η άδεια φροντιστή καθώς και η άδεια φροντίδας τέκνου. Ιδιαίτερη μνεία θα γίνει στην τελευταία, η οποία αν και όχι τόσο διαδεδομένη, μπορεί να συνδράμει καθοριστικά τους νέους γονείς στην ανατροφή του τέκνου τους και την εν γένει οργάνωση του οικογενειακού τους βίου. Το σημαντικότερο δε είναι ότι το διάστημα χορήγησης της εν λόγω άδειας θεωρείται χρόνος εργασίας και οι αποδοχές του εργαζομένου καταβάλλονται κανονικά.
Σύμφωνα με το άρθρο 37 παρ. 1 του Νόμου 4808/2021, οι εργαζόμενοι γονείς ανεξάρτητα από το είδος δραστηριότητας του άλλου γονέα, ακόμη και αν ο άλλος γονέας δεν εργάζεται, δικαιούνται, εναλλακτικώς μεταξύ τους, την άδεια φροντίδας τέκνου. Η άδεια αυτή παρέχεται ανεξαρτήτως φύλου σε όλους τους εργαζόμενους γονείς, φυσικούς, θετούς, ανάδοχους, καθώς και στις μητέρες που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, όπως επίσης και στους φροντιστές, οι οποίοι απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα, τον δημόσιο τομέα όπως ορίζεται στο άρθρο 14 του ν. 4270/2014, με οποιαδήποτε σχέση εργασίας ή μορφή απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων μερικής απασχόλησης και ορισμένου χρόνου, των συμβάσεων ή σχέσεων προσωρινής απασχόλησης του άρθρου 115 του ν. 4052/2012 και της έμμισθης εντολής, ανεξάρτητα από τη φύση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Σε περίπτωση διαζυγίου, διάστασης ή γέννησης τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του, την άδεια φροντίδας παιδιού λαμβάνει ο γονέας που έχει την επιμέλεια, εκτός και αν συμφωνήσουν διαφορετικά. Ειδικότερα, οι θετοί και ανάδοχοι γονείς δικαιούνται να λάβουν την άδεια φροντίδας τέκνου από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και εφόσον το τέκνο δεν έχει συμπληρώσει την ηλικία των οκτώ (8) ετών.
Πιο συγκεκριμένα, η άδεια χορηγείται για χρονικό διάστημα τριάντα (30) μηνών με αφετηρία του δικαιώματος της άδειας φροντίδας παιδιού από τη λήξη της άδειας μητρότητας ή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας ή της γονικής άδειας, ως μειωμένο ωράριο. Κατά το παραπάνω διάστημα, ο γονέας που κάνει χρήση του δικαιώματος αυτού, δικαιούται είτε να προσέρχεται κατά μία (1) ώρα αργότερα είτε να αποχωρεί κατά μία (1) ώρα νωρίτερα κάθε ημέρα από την εργασία είτε να τη διακόπτει κατά μία ώρα ημερησίως, σύμφωνα με την αίτησή του. Εναλλακτικά, έπειτα από συμφωνία των μερών, η ανωτέρω άδεια μπορεί να χορηγείται με άλλους τρόπους, πέραν του κατά τα ανωτέρω μειωμένου ωραρίου, όπως:
α) Μειωμένο ωράριο εργασίας κατά δύο (2) ώρες ημερησίως για τους πρώτους δώδεκα (12) μήνες και κατά μία (1) ώρα ημερησίως για τους επόμενους έξι (6) μήνες.
β) Πλήρεις ημέρες άδειας, οι οποίες κατανέμονται σε εβδομαδιαία βάση, αντίστοιχου συνολικού αριθμού ωρών, εντός της χρονικής περιόδου κατά την οποία ο/η εργαζόμενος/η δικαιούται μειωμένου ωραρίου για τη φροντίδα του παιδιού.
γ) Ισόχρονη συνεχόμενη άδεια, χορηγούμενη εφάπαξ ή τμηματικώς, εντός της χρονικής περιόδου κατά την οποία ο/η εργαζόμενος/η δικαιούται μειωμένου ωραρίου για τη φροντίδα του παιδιού.
δ) Με όποιον άλλον τρόπο συμφωνούν τα μέρη.
Σε περίπτωση μερικής απασχόλησης η άδεια φροντίδας χορηγείται, ως αναλυτικά ορίζεται ανωτέρω, κατ’ αναλογία του ημερήσιου χρόνου εργασίας. Η χορήγηση της κατά μέγιστον τετράμηνης γονικής άδειας του άρθρου 28 του Ν. 4808/2021 δεν επιφέρει μείωση του δικαιώματος της άδειας φροντίδας παιδιού του άρθρου 37 του Ν. 4808/2021, με όποιον τρόπο και εάν αυτή χορηγείται. Επομένως, ο εργαζόμενος γονέας μπορεί να λάβει και τα δύο παραπάνω είδη αδειών χωρίς η χορήγηση της μίας να επηρεάζει την χορήγηση ή την διάρκεια της άλλης.
Η άδεια χορηγείται έπειτα από κοινές ως προς το περιεχόμενο υπεύθυνες δηλώσεις των γονέων προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες τους, για το ποιος γονέας εκ των δύο θα κάνει χρήση της άδειας ή, σε περίπτωση που συμφωνούν να τη μοιραστούν, με γνωστοποίηση των συγκεκριμένων χρονικών διαστημάτων που θα κάνει χρήση τμήματος της άδειας ο καθένας τους. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, οι εργοδότες υποχρεούνται να παρέχουν στους εργαζόμενους τις σχετικές βεβαιώσεις. Η άδεια φροντίδας χορηγείται με αποδοχές και θεωρείται ως χρόνος εργασίας και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να έχει βλαπτικές συνέπειες για τον εργαζόμενο που επιλέγει να κάνει χρήση της, ούτε φυσικά να προκαλεί δυσμενέστερες συνθήκες στην απασχόληση και στις εργασιακές σχέσεις εν γένει.
Εν κατακλείδι θα λέγαμε ότι η άδεια φροντίδας τέκνου που προβλέπει το άρθρο 37 παρ. 1 του Νόμου 4808/2021 επιχειρεί να προσφέρει ουσιώδη στήριξη στους νέους γονείς, παρέχοντας σημαντική ευελιξία στην οργάνωση του χρόνου εργασίας τους. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η δυνατότητα που παρέχεται, κατόπιν συμφωνίας με τον εργοδότη, αντί του μειωμένου ωραρίου, να χορηγηθεί στον εργαζόμενο γονέα συνεχόμενη ισόχρονη άδεια με αποδοχές, εντός της χρονικής περιόδου, κατά την οποία δικαιούται μειωμένου ωραρίου για την φροντίδα του παιδιού. Μάλιστα, σε περίπτωση που τα μέρη επιλέξουν την χορήγηση συνεχόμενης άδειας, είναι περαιτέρω δυνατή και η τμηματική χορήγηση των συνεχόμενων διαστημάτων ούτως ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στις εκάστοτε ανάγκες του οικογενειακού βίου. Η άρνηση του εργοδότη να χορηγήσει την κατά τα ανωτέρω αναφερόμενα άδεια φροντίδας τέκνου συνιστά παραβίαση των εργοδοτικών του υποχρεώσεων και επιφέρει την εφαρμογή των διοικητικών και ποινικών κυρώσεων των άρθρων 24 και 28 του ν. 3996/2011 σύμφωνα με το άρθρο 50 του Ν. 4808/2021.
*Το γραφείο μας διαθέτει μεγάλη εμπειρία σε πάσης φύσεως ζητήματα εργατικού και κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου (απολύσεις, οφειλή δεδουλευμένων αποδοχών, διεκδίκηση υπερωριών και πάσης φύσης εργατικών απαιτήσεων, άκυρη απόλυση, παράσταση σε πάσης φύσεως εργατικές διαφορές, καταμέτρηση ενσήμων, υπολογισμός ποσού σύνταξης, υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης, συντάξεις γήρατος, αναπηρίας, θανάτου κ.ο.κ). Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2313 079293 ή με email στο info@siopi-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013)*
Δάφνη I. Σιώπη
Δικηγόρος LLM
Τσιμισκή 52, Θεσσαλονίκη
Τ. 2313 079293, 6977 568673
Ε. info@siopi-law.gr, dsiopi@siopi-law.gr