Εργατικό και κοινωνικοασφαλιστικό δίκαιο, Νομικές Συμβουλές

Επιθεώρηση Εργασίας: Ποιος είναι ο ρόλος της και πώς μπορεί να βοηθήσει τους εργαζομένους στην διεκδίκηση των εργασιακών τους δικαιωμάτων;

Η Επιθεώρηση Εργασίας είναι μία Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή, βάσει του Ν. 4808/2021 και η λειτουργία της ορίστηκε με την ΚΥΑ υπ Αριθ. 67759/2022. Προϊστάμενος της Αρχής είναι ο Διοικητής ο οποίος δύναται να εισηγηθεί στον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφαλίσεως προτάσεις νόμου, στον οποίον όμως δεν λογοδοτεί, καθώς η αρχή υπόκειται αποκλειστικά σε κοινοβουλευτικό έλεγχο. Τα όργανα διοίκησης της Επιθεώρησης Εργασίας είναι ο Διοικητής και το πενταμελές Συμβούλιο Διοίκησης. Η Επιθεώρηση Εργασιακών Σχέσεων και η Επιθεώρηση Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία αποτελούν δύο κλάδους της Αρχής. Η κατά τόπο αρμοδιότητά της εκτείνεται σε όλη την Ελληνική επικράτεια και οι καθ’ ύλην αρμοδιότητές της ασκούνται από το σύνολο των Υπηρεσιών της. Προηγουμένως, λειτουργούσε ως αυτοτελής υπηρεσία, συγκροτημένη σε πολιτικό σώμα στο οργανόγραμμα του Υπουργείου Εργασίας, με την ονομασία Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ). Συστάθηκε αρχικά σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 136/1999[1] “Οργάνωση Υπηρεσιών Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας” (ΦΕΚ 134Α΄/ 3-6-1999).

Ειδικότερα, είναι αρμόδια να ερευνά, παράλληλα και ανεξάρτητα από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, την κατά νόμο ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων, διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας στην Ελλάδα. Επικεντρώνεται ιδίως α. στη βελτίωση των εργασιακών σχέσεων και των συνθηκών ασφάλειας και υγείας στην εργασία, μέσω ελέγχων εφαρμογής των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας, β. στη δημιουργία πνεύματος συμφιλίωσης μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, γ. στην παροχή πληροφοριών προς εργαζόμενους και εργοδότες σχετικά με τα πλέον αποτελεσματικά μέσα για την τήρηση των κείμενων διατάξεων, δ. στη διενέργεια ελέγχων σχετικών με την ασφαλιστική κάλυψη και τη νομιμότητα της απασχόλησης των εργαζομένων, ε. στην επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων στο πλαίσιο της κατασταλτικής της δράσης.

Αναλυτικότερα, όποιος/α εργαζόμενος/η χρειάζεται διευκρινίσεις και ενημέρωση ως προς τα εργασιακά του δικαιώματα και τις αντίστοιχες υποχρεώσεις του ή αντιμετωπίζει κάποιο εργατικό ζήτημα, εξαιτίας κάποιας παράβασης της εργοδοτικής πλευράς, είναι καλό να προβεί σε καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας του τόπου του. Τότε, κατόπιν της αίτησής του, στην οποία αναφέρει κατά ποιου εργοδότη στρέφεται και για ποιους λόγους προβαίνει στην καταγγελία, ορίζεται συγκεκριμένη μέρα και ώρα για να διεξαχθεί η συζήτηση της εργατικής διαφοράς, μεταξύ των δύο μερών και των δικηγόρων που τους εκπροσωπούν, ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας. Αν δε λυθεί η διαφορά μεταξύ των μερών ενώπιον αυτού του οργάνου, θα χρειαστεί να αποταθούν στα αρμόδια πολιτικά δικαστήρια και να λυθεί δικαστικά. Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν αναστέλλονται οι προθεσμίες του νόμου για προσφυγή από μέρους των εργαζομένων στα αρμόδια πολιτικά δικαστήρια, ήτοι το τρίμηνο από την ημερομηνία απόλυσης για την ακυρότητα αυτής, το εξάμηνο από την ημερομηνία της απόλυσης για την αποζημίωση απόλυσης, η πενταετία για άλλες μισθολογικές απαιτήσεις.

Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στις αρμοδιότητες που έχει η Επιθεώρηση Εργασίας σε περιπτώσεις παρενόχλησης στην εργασία (mobbing – Περισσότερα για το mobbing και την νομική του αντιμετώπιση μπορείτε να διαβάσετε εδώ). Με τις διατάξεις του άρθρου 17 του Ν.4808/2021 καθορίζεται διευρυμένη αρμοδιότητα της Επιθεώρησης Εργασίας ως προς τα περιστατικά βίας και παρενόχλησης, προκειμένου να παρέχονται αυξημένα εχέγγυα προστασίας στα θιγόμενα πρόσωπα και να διασφαλίζεται η συμμόρφωση όλων των υπόχρεων με τις εκ του νόμου υποχρεώσεις τους. Ειδικότερα, η Επιθεώρηση Εργασίας ορίζεται ως αρμόδια να επιλαμβάνεται καταγγελίες από θιγόμενα πρόσωπα αναφορικά με περιστατικά βίας και παρενόχλησης στην εργασία, παραβίασης των δικαιωμάτων των θιγόμενων ή ύπαρξης αντιποίνων (αρθ. 4, 12 και 13, Ν.4808/2021), καθώς και να ελέγχει την τήρηση των υποχρεώσεων πρόληψης των εργοδοτών, ανεξαρτήτως υποβολής αίτησης από κάποιον θιγόμενο (αρθ. 5-11, Ν.4808/2021).

Με το άρθρο 18 του Ν.4808/2021 προβλέπεται ειδική διαδικασία ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας, η οποία αναφέρεται στη διαχείριση των επώνυμων καταγγελιών που υποβάλλονται στην Επιθεώρηση για παραβίαση των διατάξεων περί απαγόρευσης της βίας και παρενόχλησης στην εργασία, βασικά σημεία της οποίας, είναι τα κάτωθι :

– Αίτηση για εργατική διαφορά σχετική με βία και παρενόχληση (άρθρα 4, 12 και 13) κατ’ επιλογή του θιγομένου προσώπου είτε στον Προϊστάμενο της αρμόδιας Περιφερειακής Διεύθυνσης Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων, είτε στον Προϊστάμενο του αρμόδιου Τμήματος και η διαδικασία επίλυσης της διαφοράς διεξάγεται από αυτόν. Στο άρθρο 14 του ίδιου νόμου προβλέπεται υπό προϋποθέσεις και δυνατότητα προσφυγής για τα ως άνω θέματα και από νομικά πρόσωπα και ενώσεις προσώπων, συμπεριλαμβανομένων συνδικαλιστικών οργανώσεων.

– Το ως άνω αρμόδιο όργανο ενημερώνει αμελλητί το Αυτοτελές Τμήμα για τη Βία και την Παρενόχληση στην Εργασία από την υποβολή της καταγγελίας, τις κοινοποιήσεις ή διαβιβάσεις σχετικών εγγράφων, διαβίβαση φακέλου και πρόσκλησης για παράσταση εκπροσώπου του Συνηγόρου του Πολίτη (όταν η καταγγελία εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιότητάς του σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης σύμφωνα με το άρθρο 4, παρ. 5 του Ν. 3094/2003) μέχρι και την ολοκλήρωση της διαδικασίας και τη σύνταξη της αιτιολογημένης άποψης του αρμοδίου οργάνου, ώστε να δύναται το Τμήμα να παρακολουθεί την πορεία της υπόθεσης.

– Κατά προτεραιότητα προσδιορισμός της διαδικασίας και ολοκλήρωση αυτής εντός δύο (2) μηνών το αργότερο από την υποβολή της καταγγελίας.

– Κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας προστατεύεται η ιδιωτικότητα των εμπλεκομένων ή τρίτων και τα προσωπικά δεδομένα τους και το προσωπικό της Επιθεώρησης Εργασίας επέχει καθήκον εχεμύθειας για έγγραφα και στοιχεία που λαμβάνει γνώση στο πλαίσιο της επίλυσης της διαφοράς.

– Κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας δύναται να γίνει χρήση τυποποιημένων δελτίων ελέγχου και εργαλείων τεκμηρίωσης και κάθε αποδεικτικού εγγράφου και να ζητείται η συνδρομή κάθε αρμόδιας αρχής και του εργοδότη. Κατά τη σχετική διαδικασία εφαρμόζεται η αντιστροφή του βάρους απόδειξης του άρθρου 24 παρ. 1 του Ν. 3896/2010 (αρθ. 15, Ν.4808/2021).

– Εφόσον κατά τη διαδικασία της εργατικής διαφοράς διαπιστωθεί παραβίαση των άρθρων 4 έως και 13 του Ν.4808/2021, επιβάλλονται από τον Επιθεωρητή Εργασίας κυρώσεις σύμφωνα με το άρθρο 19 του ίδιου νόμου. Συγκεκριμένα εισάγεται πρόβλεψη για ειδικές κυρώσεις στον εργοδότη με αντίστοιχη ενδυνάμωση της Επιθεώρησης Εργασίας σε περίπτωση παραβίασης των σχετικώς θεσμοθετημένων υποχρεώσεών του, είτε αυτή λάβει χώρα από τον ίδιο, είτε από εργαζόμενό του και ο εργοδότης δε λάβει τα μέτρα του άρθρου 12 παρ. 2, ενώ επιφυλάσσεται και αυστηρότερη μεταχείρισή του, εφόσον ληφθούν αντίποινα (άρθρο 13) από τον εργοδότη σε βάρος του θιγόμενου.

Καθιερώνεται επίσης (αρθ. 19, παρ. 3, Ν.4808/2021), ειδική αρμοδιότητα της Επιθεώρησης Εργασίας έκδοσης εντολής με άμεση εκτελεστική ισχύ προς τον εργοδότη να λάβει ένα ή περισσότερα από τα συγκεκριμένα τέσσερα προσωρινά μέτρα σε περίπτωση επικείμενου κινδύνου, τα οποία και δύνανται να επιβληθούν σε κάθε στάδιο επίλυσης της εργατικής διαφοράς ή διενέργειας του ελέγχου και μπορούν να ανακαλούνται ή να διατηρούνται με το πόρισμα ή με νεότερη απόφαση του Επιθεωρητή Εργασίας. Η εφαρμογή των προσωρινών μέτρων διαρκεί έως ότου παύσει αποδεδειγμένα να υφίσταται ο επικείμενος κίνδυνος και συνίστανται στα εξής: α) απομάκρυνση του καταγγέλλοντος από τον χώρο εργασίας με καταβολή πλήρων των αποδοχών, β) αλλαγή βαρδιών του προσωπικού, γ) μετακίνηση του καταγγελλόμενου σε άλλο τμήμα εργασίας, δ) απασχόληση του καταγγελλόμενου με τηλεργασία ή εξ αποστάσεως εργασία αναλόγως προς τη φύση των καθηκόντων. Σε περίπτωση μη εκτέλεσης από τον εργοδότη των οριζόμενων στην εντολή μέτρων επιβάλλεται πρόστιμο σύμφωνα με τα ανωτέρω.

* Το γραφείο μας διαθέτει μεγάλη εμπειρία σε πάσης φύσεως ζητήματα εργατικού και κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου (απολύσεις, οφειλή δεδουλευμένων αποδοχών, διεκδίκηση υπερωριών και πάσης φύσης εργατικών απαιτήσεων, άκυρη απόλυση, παράσταση σε πάσης φύσεως εργατικές διαφορές, καταμέτρηση ενσήμων, υπολογισμός ποσού σύνταξης, υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης, συντάξεις γήρατος, αναπηρίας, θανάτου κ.ο.κ). Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2313 079293 ή με email στο info@siopi-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013)*

Δάφνη I. Σιώπη

Δικηγόρος LLM

Γραφείο Θεσσαλονίκης:

Τσιμισκή 52, Θεσσαλονίκη

Τ. 2313 079293, 6977 568673

Ε. info@siopi-law.gr, dsiopi@siopi-law.gr

Γραφείο Αθήνας:

Σόλωνος 134, Αθήνα

Τ. 2110035843, 6977568673

E. athens@siopi-law.gr

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *