Η Κυριακή είναι ημέρα υποχρεωτικής αργίας και για αυτήν υπάρχουν ειδικές διατάξεις δημόσιας τάξης, οι οποίες απαγορεύουν την απασχόληση κατά την ημέρα αυτή (άρθρο 1 παρ. 2, άρθρο 3 παρ. 1 Β.Δ. 748/1966). Κατ’ εξαίρεση, είναι επιτρεπτή η απασχόληση κατά τις Κυριακές στις ειδικά προβλεπόμενες από τον νόμο περιπτώσεις (Β.Δ. 748/1966, λ.χ. επιχειρήσεις τηλεπικοινωνιών, εστιατορίων, ζαχαροπλαστείων, ανθοπωλείων, ξενοδοχείων κλπ). Το νομικό καθεστώς που διέπει την Κυριακή διέπει και τις λοιπές ημέρες υποχρεωτικής αργίας (Ως ημέρες υποχρεωτικής αργίας για όλες τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες γενικά ορίζονται οι ακόλουθες: α) η 1η Ιανουαρίου, β) η γιορτή των Θεοφανίων, γ) η 25η Μαρτίου, δ) η Δευτέρα του Πάσχα, ε) η 1η Μαΐου, στ) η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ζ) η 28η Οκτωβρίου, η) τα Χριστούγεννα και θ) η 26η Δεκεμβρίου).
Ι. Τι δικαιούται ο εργαζόμενος σε περίπτωση εργασίας κατά την Κυριακή ή σε ημέρα υποχρεωτικής αργίας;
Αν ο εργαζόμενος απασχοληθεί, νόμιμα ή παράνομα, κατά την Κυριακή δικαιούται να λάβει για τις ώρες που απασχολήθηκε προσαύξηση 75% επί του νόμιμου ωρομισθίου (Υ.Α. 8900/1946, Υ.Α. 25825/1951) και εφόσον η απασχόλησή του υπερβαίνει τις 5 ώρες, αναπληρωματική ανάπαυση διάρκειας 24 συνεχών ωρών σε άλλη ημέρα της εβδομάδος που ακολουθεί (άρθρο 10 Β.Δ. 748/1966). Η προσαύξηση ίση με το 75% του νόμιμου ωρομισθίου οφείλεται και για την απασχόληση κατά τις λοιπές ημέρες υποχρεωτικής αργίας, δεν οφείλεται όμως αναπληρωματική ανάπαυση.
Οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο, ανεξάρτητα αν τύχουν ή όχι αναπληρωματικής ανάπαυσης, δικαιούνται για την απασχόλησή τους κατά την Κυριακή, εκτός από την προσαύξηση 75%, και ανάλογη αμοιβή ίση με τόσα ωρομίσθια, όσες και οι ώρες απασχόλησής τους, κατά την Κυριακή.
Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, αν μεν τύχουν αναπληρωματικής ανάπαυσης, δεν δικαιούνται, εκτός από την προσαύξηση, άλλης αμοιβής για την απασχόλησή τους την Κυριακή, αφού το ημερομίσθιό τους, ούτως ή άλλως, συμπεριλαμβάνεται στον μηνιαίο μισθό που λαμβάνουν. Αν όμως ο εργοδότης δεν παράσχει στον εργαζόμενο συνεχή 24ωρη ανάπαυση σε άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας και τον απασχολήσει και τις έξι εργάσιμες ημέρες που ακολουθούν την Κυριακή, τότε η απασχόληση κατά μία ημέρα των εργάσιμων αυτών έξι ημερών είναι παράνομη ως αντικείμενη σε δημοσίας τάξης διάταξη (άρθρο 10 Β.Δ. 748/1966) και ο εργοδότης έχει υποχρέωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του αδικαιολόγητου πλουτισμού, να αποδώσει στον εργαζόμενο την ωφέλεια που αποκόμισε από την παράνομη αυτή απασχόληση, ανερχόμενη σύμφωνα με τη νομολογία στο 1/25 του νόμιμου μισθού του.
ΙΙ. Τι δικαιούται ο εργαζόμενος σε περίπτωση πραγματοποίησης υπερεργασίας ή υπερωρίας κατά την Κυριακή;
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι διατάξεις για την υπερεργασία και την υπερωριακή απασχόληση αφορούν μόνο την απασχόληση κατά τις εργάσιμες ημέρες της εβδομάδας και, επομένως, αν η απασχόληση κατά την Κυριακή συνεπάγεται υπέρβαση του εβδομαδιαίου ωραρίου της συλλογικής σύμβασης εργασίας ή και του νόμιμου εβδομαδιαίου ωραρίου δεν συνιστά υπερεργασία ή υπερωρία αντίστοιχα. Αν βέβαια οι ώρες εργασίας κατά την Κυριακή υπερβαίνουν το νόμιμο ημερήσιο ωράριο (οκτάωρο), τότε έχουμε υπερωριακή απασχόληση, η αμοιβή της οποίας υπολογίζεται πάνω στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά το ποσοστό που προβλέπεται για την απασχόληση κατά την Κυριακή (75%). Πιο συγκεκριμένα, σε περίπτωση υπερωριακής απασχολήσεως (υπέρβαση των 8 ωρών) κατά Κυριακή ή σε εξαιρετέα εορτή η νύκτα, ο υπολογισμός της προσαυξήσεως γίνεται επί του καταβαλλομένου ωρομισθίου, στο οποίο έχει προηγουμένως προστεθή το 75% (υπολογιζόμενο επί του νομίμου ωρομισθίου), λόγω της απασχολήσεως κατά την Κυριακή. Αυτό προκύπτει από το άρθρο 74 παρ. 10 του Ν. 3863/10 όπου ορίζεται ότι τα ποσοστά της προσαυξήσεως για νόμιμη υπερωριακή εργασία, καθώς και για παράνομη υπερωριακή εργασία υπολογίζονται επί του καταβαλλομένου ωρομισθίου.
Ως καταβαλλόμενο ωρομίσθιο επί του οποίου υπολογίζεται η λόγω υπερωρίας προσαύξηση θεωρείται κατά την νομολογία το ανάλογο τμήμα του μηνιαίου μισθού ή ημερομισθίου, του οποίου οφείλεται η καταβολή τις ημέρες της υπερωριακής απασχολήσεως, βάσει των διατάξεων ή συμφωνιών που ισχύουν κατά τον χρόνον αυτόν. Ως καταβαλλόμενο κατά την Κυριακή ή τις ημέρες αργίας ωρομίσθιο θεωρείται το προσηυξημένο ήδη με την προσαύξηση 75% λόγω της απασχολήσεως κατά Κυριακή ή αργία.
ΙΙΙ. Τι δικαιούται ο εργαζόμενος σε περίπτωση νυκτερινής εργασίας κατά την Κυριακή ή σε ημέρα υποχρεωτικής αργίας;
Σε περίπτωση παροχής νυκτερινής εργασίας (ώρα 10 μ.μ. – 6 π.μ.) κατά Κυριακή ή εξαιρετέα εορτή, οι προσαυξήσεις 25% ή 75%, αντιστοίχως, υπολογίζονται χωριστά, επί του νομίμου ωρομισθίου (για κάθε ώρα απασχολήσεως) και προστίθενται, μετά από τον υπολογισμό τους, στο οφειλόμενο για την απασχόληση (καταβαλλόμενο) ωρομίσθιο του μισθωτού. Περισσότερα για τον τρόπο αμοιβής της νυκτερινής εργασίας, μπορείτε να βρείτε εδώ.
Συμπερασματικά, συνιστάται στους εργαζομένους να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί ως προς τα ποσά που λαμβάνουν από τους εργοδότες τους σε περίπτωση που απασχολούνται κατά τις Κυριακές ή άλλες υποχρεωτικές αργίες, αναζητώντας την προσήκουσα νομική τους προστασία σε περίπτωση που θεωρούν ότι τα ποσά που λαμβάνουν δεν ανταποκρίνονται σε αυτά που θα έπρεπε να λαμβάνουν βάσει νόμου.
* Το γραφείο μας διαθέτει μεγάλη εμπειρία σε πάσης φύσεως ζητήματα εργατικού και κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου (απολύσεις, οφειλή δεδουλευμένων αποδοχών, διεκδίκηση υπερωριών και πάσης φύσης εργατικών απαιτήσεων, άκυρη απόλυση, παράσταση σε πάσης φύσεως εργατικές διαφορές, καταμέτρηση ενσήμων, υπολογισμός ποσού σύνταξης, υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης, συντάξεις γήρατος, αναπηρίας, θανάτου κ.ο.κ). Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2313 079293 ή με email στο info@siopi-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013)*
Δάφνη I. Σιώπη
Δικηγόρος LLM
Τσιμισκή 52, Θεσσαλονίκη
Τ. 2313 079293, 6977 568673
Ε. info@siopi-law.gr, dsiopi@siopi-law.gr