Κατά γενική παραδοχή, σε περιόδους έντονης οικονομικής αλλά και κοινωνικής δυσπραγίας, η πολιτεία αναζητά όσο το δυνατόν πιο προσιτές λύσεις ώστε να ανταπεξέλθει σε όλους τους τομείς και, έτσι, οι επιχειρήσεις ήρθαν σε μία πρώτη επαφή με ένα είδος μερικής απασχόλησης που τα τελευταία χρόνια βρήκε μεγάλη άνθιση, την εκ περιτροπής εργασία. Αξίζει να σημειωθεί μάλιστα ότι το ευρωπαϊκό δίκαιο δεν κάνει διάκριση μεταξύ μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης. Ειδικότερα όμως, η εκ περιτροπής εργασία είναι μία από τις ευέλικτες μορφές εργασίας, χάρη στην οποία είναι εφικτό να μειωθεί το εργασιακό κόστος των επιχειρήσεων με απώτερο στόχο τη βιωσιμότητα των οντοτήτων εν γένει και, παράλληλα, αποτελεί μέτρο αποφυγής καταγγελίας της σύμβασης εργασίας.
Ορισμός:
Η εκ περιτροπής εργασία αποτελεί είδος μερικής απασχόλησης, ήτοι απασχόλησης κατά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα, κατά λιγότερες εβδομάδες το μήνα ή κατά λιγότερους μήνες το χρόνο αλλά και συνδυασμός αυτών κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο εργασίας, όπως ορίζεται και στο Ν 3846/2010.
Επομένως, κατά την κατάρτιση της ατομικής σύμβασης ή κατά τη διάρκειά της, α) έχουν τη δυνατότητα εργοδότης και μισθωτός να συμφωνήσουν αυτή τη μορφή μερικής απασχόλησης ή β) μπορεί ο εργοδότης υπό προϋποθέσεις να την επιβάλλει μονομερώς.
Στη δεύτερη περίπτωση μάλιστα, δε θα συνιστά μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας, αν ο εργοδότης είναι σύμφωνος με τις προϋποθέσεις του νόμου, καθώς λαμβάνει χώρα κατ’ ενάσκηση του δικαιώματος του εργοδότη που απορρέει από το νόμο.
Οι προϋποθέσεις μονομερούς επιβολής της εκ μέρους του εργοδότη:
Α) Ο περιορισμός των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, για τον οποίο δεν είναι επιτακτικό να κινδυνεύει η βιωσιμότητα της επιχείρησης αλλά σίγουρα πρέπει να είναι σοβαρές οι οικονομικές δυσχέρειες κ δυσκολίες που αντιμετωπίζει, αν λάβουμε υπόψη ότι αυτή είναι μία ηπιότερη επιλογή της έσχατης απόλυσης από τη μεριά του εργοδότη.
Β) Η ενημέρωση και διαβούλευση με τους εργαζόμενους που αποτελεί λεπτομερή συζήτηση περί οικονομικών μεταξύ των δύο πλευρών. Αναλυτικότερα, η ενημέρωση των εργαζομένων πέρα από απαραίτητη είναι και έγγραφη, με όλα τα οικονομικά στοιχεία της παρούσας κατάστασης της επιχείρησης που οδηγούν στη πιο συμφέρουσα, κατά τη γνώμη τους, επιλογή και απευθύνεται σε όλους τους εργαζόμενους, ακόμα κι αν αφορά ένα μόνο εργαζόμενο.
Ως εκπρόσωποι των εργαζομένων ορίζονται κατά την εξής σειρά προτεραιότητας, βάσει του άρθρου 59 του Ν. 4635/2019:
1. Οι εκπρόσωποι από την πλέον αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης ή της εκμετάλλευσης, η οποία καλύπτει κατά το καταστατικό της εργαζόμενους, ανεξάρτητα από την κατηγορία, τη θέση ή την ειδικότητα τους.
2. Οι εκπρόσωποι των υφιστάμενων συνδικαλιστικών οργανώσεων της επιχείρησης ή της εκμετάλλευσης.
3. Το συμβούλιο εργαζομένων.
4. Εάν ελλείπουν συνδικαλιστικές οργανώσεις και συμβούλιο εργαζομένων, η ενημέρωση και διαβούλευση γίνεται με το σύνολο των εργαζομένων. Η ενημέρωση μπορεί να γίνει με εφάπαξ ανακοίνωση σε εμφανές και προσιτό σημείο της επιχείρησης. Η διαβούλευση πραγματοποιείται σε τόπο και χρόνο που ορίζει ο εργοδότης.
Γ) Η διάρκειά της να μην είναι μεγαλύτερη των εννέα μηνών σε ένα ημερολογιακό έτος.
Δ) Η εργοδοτική απόφαση αν είναι μονομερής ή η συμφωνία των μερών να είναι έγγραφη και κοινοποιείται εντός οκτώ ημερών στην Επιθεώρηση Εργασίας. Διαφορετικά, τεκμαίρεται η πλήρης απασχόληση του μισθωτού.
Χαρακτηριστικό στοιχείο της περίπτωσης αυτής, είναι ότι κατά τη επιβολή του συστήματος αυτού θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο παράγοντας “ίση μεταχείριση”. Το σύστημα πρέπει να καταλαμβάνει είτε όλους τους εργαζόμενους στη επιχείρηση είτε όλους τους εργαζόμενους τμήματος της επιχείρησης, το οποίο εμφανίζει μειωμένη δραστηριότητα. Δεν επιτρέπεται η επιβολή του συστήματος της εκ περιτροπής εργασίας σε μερικώς απασχολούμενους. Δεν επιτρέπεται η επιβολή συστήματος εκ περιτροπής εργασίας επιλεκτικά, σε συγκεκριμένους μόνο μισθωτούς
Aπαγόρευση απόλυσης όταν εργαζόμενος είναι σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας:
Στο χρονικό διάστημα που ο εργαζόμενος απασχολείται με καθεστώς εκ περιτροπής εργασία, απαγορεύεται η καταγγελία σύμβασης, δεδομένου ότι επιβάλλεται ως μέτρο προληπτικό, η οποία για να πραγματοποιηθεί απαιτεί την διακοπή της εκ περιτροπής απασχόλησης και την επαναφορά του εργαζόμενου στην πλήρη απασχόληση (έγγραφο 4355/16/03-03-2011) του Υπουργείου Εργασίας.
*Το γραφείο μας διαθέτει μεγάλη εμπειρία σε πάσης φύσεως ζητήματα εργατικού και κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου (απολύσεις, οφειλή δεδουλευμένων αποδοχών, διεκδίκηση υπερωριών και πάσης φύσης εργατικών απαιτήσεων, άκυρη απόλυση, παράσταση σε πάσης φύσεως εργατικές διαφορές, καταμέτρηση ενσήμων, υπολογισμός ποσού σύνταξης, υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης, συντάξεις γήρατος, αναπηρίας, θανάτου κ.ο.κ). Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2313 079293 ή με email στο info@siopi-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013)*
Δάφνη I. Σιώπη
Δικηγόρος LLM
Τσιμισκή 52, Θεσσαλονίκη
Τ. 2313 079293, 6977 568673
Ε. info@siopi-law.gr, dsiopi@siopi-law.gr