Με το άρθρο 115 του Ν. 5078/2023, αυξήθηκε το όριο οφειλών για την καταβολή σύνταξης σε ασφαλισμένους του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) και συγκεκριμένα προβλέφθηκε η δυνατότητα συνταξιοδότησης με οφειλές μέχρι του ποσού των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ ή των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ για οφειλές προς τον πρώην Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (π. ΟΓΑ).
Με την υπ’ αριθ. 32270/17-05-2024 Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις υπαγωγής στην ρύθμιση του άρθρου 115 του Ν. 5078/2023 και καθορίζεται η σχετική διαδικασία υπαγωγής, οι διαδικασίες διασταύρωσης, οι απαιτούμενοι έλεγχοι και οι τεχνικές λεπτομέρειες για την εφαρμογή του ως άνω άρθρου.
Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι για την υπαγωγή στην παρούσα ρύθμιση, ο ασφαλισμένος πρέπει να πληροί σωρευτικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) οι οφειλές του προς τον e-ΕΦΚΑ να μην υπερβαίνουν τις τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ και ειδικά προς τον π. ΟΓΑ τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ. Ως οφειλές νοείται το συνολικά οφειλόμενο ποσό από τον ασφαλισμένο προς τον e-ΕΦΚΑ από κάθε είδους ασφαλιστικές εισφορές, οφειλές από αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης, πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις. Ως οφειλές στον π. ΟΓΑ νοείται το συνολικά οφειλόμενο ποσό από εισφορές για υπαγωγή στην ασφάλιση στον π. ΟΓΑ για τον κλάδο κύριας και πρόσθετης ασφάλισης καθώς και για την προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης στον π. ΟΓΑ,
β) να έχει συμπληρώσει το εξηκοστό έβδομο (67ο) έτος της ηλικίας του ή εφόσον έχει χρόνο ασφάλισης (πραγματικό, πλασματικό, προαιρετικής ασφάλισης) τουλάχιστον σαράντα (40) ετών, το εξηκοστό δεύτερο (62ο) έτος της ηλικίας του,
γ) να έχει εξοφλήσει τις εισφορές που αντιστοιχούν σε χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον είκοσι (20) ετών ή έξι χιλιάδων (6.000) ημερών ασφάλισης ανεξάρτητα από τον πρώην φορέα απονομής της σύνταξης, και
δ) οι τραπεζικές καταθέσεις του να μην ξεπερνούν το ποσό των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ γενικά ή το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ, αν είναι οφειλέτης αποκλειστικά προς τον π. ΟΓΑ. Ειδικά για το ύψος των τραπεζικών καταθέσεων λαμβάνεται υπόψη το ύψος του συνολικού ποσού καταθέσεων σε όλους τους τραπεζικούς λογαριασμούς που τηρούνται στο όνομα του οφειλέτη κατά το κλείσιμο του μήνα που προηγείται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση καθώς και ο μέσος όρος του τελευταίου δωδεκαμήνου πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση.
Οι ως άνω προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση.
Η αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις της παρούσας υποβάλλεται μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης. Με την αίτηση υπαγωγής, ο ασφαλισμένος παρέχει τη συγκατάθεσή του στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων για κοινοποίηση στον e-ΕΦΚΑ των εγγράφων και των στοιχείων που απαιτούνται για την εφαρμογή της παρούσας. Η αίτηση συνεπάγεται νόμιμη άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων και του φορολογικού απορρήτου.
Μετά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής, ο e-ΕΦΚΑ ελέγχει αν οι οφειλές του ασφαλισμένου υπερβαίνουν τα όρια της παρ. 2 του άρθρου 61 του ν. 3863/2010. Αν οι οφειλές υπερβαίνουν τα ως άνω όρια, ο e-ΕΦΚΑ:
α) εφόσον ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του, ελέγχει αν έχει εξοφλήσει εισφορές που αντιστοιχούν σε χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον είκοσι (20) ετών ή έξι χιλιάδων (6.000) ημερών ασφάλισης ανεξάρτητα από τον πρώην φορέα απονομής της σύνταξης, ή
β) εφόσον ο ασφαλισμένος δεν έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του, αλλά έχει συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας του, ελέγχει αν ο ασφαλισμένος έχει χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον σαράντα (40) ετών καθώς και αν έχει καταβάλει εισφορές που αντιστοιχούν σε χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον είκοσι (20) ετών ή έξι χιλιάδων (6.000) ημερών ασφάλισης ανεξάρτητα από τον πρώην φορέα απονομής της σύνταξης και
γ) ελέγχει αν οι καταθέσεις του ασφαλισμένου υπερβαίνουν το ποσό των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ γενικά ή το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ, αν είναι οφειλέτης αποκλειστικά προς τον π. ΟΓΑ.
Εάν από τους εν λόγω ελέγχους προκύψει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, τότε:
α) Εάν το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 20.000 € αλλά όχι τις 30.000 € ή τις 6.000 €, αλλά όχι τις 10.000 € για τον π. ΟΓΑ, τότε η αίτηση υπαγωγής γίνεται δεκτή και ο e-ΕΦΚΑ προχωρεί στην έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξης και στην καταβολή της σύνταξης, εφαρμόζοντας παρακράτηση επί του ποσού της σύνταξης. Ειδικότερα, το υπερβάλλον των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ ή των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ για τον π. ΟΓΑ, ποσό οφειλής, συμψηφίζεται με το εξήντα τοις εκατό (60%) του μηνιαίου ποσού των καταβαλλόμενων συντάξεων, μέχρι τον μηδενισμό του. Το μηνιαίως συμψηφιζόμενο υπερβάλλον ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται των τριακοσίων τριάντα τριών ευρώ και τριάντα τριών λεπτών του ευρώ (333,33 €) γενικά και των εκατό ευρώ (100 €) για τον π. ΟΓΑ. Σε αντίθετη περίπτωση, το ποσοστό παρακράτησης προσαρμόζεται αναλόγως.
β) Εάν το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 30.000 € ή τις 10.000 € για τον π. ΟΓΑ, τότε κοινοποιείται έγγραφο οφειλής προκειμένου ο ασφαλισμένος να καταβάλει το υπερβάλλον των 30.000 € ή των 10.000 € για τον π. ΟΓΑ, εντός διμήνου από την κοινοποίησή του και να υπαχθεί στις διατάξεις της παρούσας. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία, ο e-ΕΦΚΑ προβαίνει σε απόρριψη της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω οφειλών.
Αντίθετα, αν από τους διενεργούμενους ελέγχους προκύψει ότι δεν πληρούνται οι ως άνω προϋποθέσεις, τότε ο e-ΕΦΚΑ προχωρεί σε κοινοποίηση της οφειλής προς τον ασφαλισμένο και αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία, ο e-ΕΦΚΑ προβαίνει σε απόρριψη της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω οφειλών.
Τέλος η Υπουργική Απόφαση κάνει ιδιαίτερη μνεία στις εκκρεμείς αιτήσεις. Συγκεκριμένα ορίζει ότι αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 5078/2023 και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας δύνανται να υπαχθούν στις ρυθμίσεις της παρούσας κατόπιν αίτησης του ασφαλισμένου. Ο e-ΕΦΚΑ ενημερώνει τους αιτούντες για τη δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση και η αίτηση υπαγωγής υποβάλλεται εντός προθεσμίας δέκα (10) εργασίμων ημερών από την ενημέρωση. Στην περίπτωση αυτή, η αίτηση θεωρείται υποβληθείσα κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του άρθρου 115 του ν. 5078/2023 και τα οικονομικά αποτελέσματα εκκινούν από την ημερομηνία αυτή. Από την άλλη πλευρά, προβλέπεται ότι αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μετά την έναρξη ισχύος του ν. 5078/2023 και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας, δύνανται να υπαχθούν στις ρυθμίσεις της παρούσας κατόπιν αίτησης του ασφαλισμένου. Στην περίπτωση αυτή, ο e-ΕΦΚΑ ενημερώνει τους αιτούντες για τη δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση και η αίτηση υπαγωγής υποβάλλεται εντός προθεσμίας δέκα (10) εργασίμων ημερών από την ως άνω ενημέρωση εκ μέρους του e-ΕΦΚΑ. Στην περίπτωση αυτή, η αίτηση θεωρείται υποβληθείσα κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Σε περίπτωση δε που η αίτηση συνταξιοδότησης έχει ήδη απορριφθεί λόγω οφειλών, απαιτείται επανυποβολή της για την υπαγωγή στις ρυθμίσεις της παρούσας.
Δάφνη I. Σιώπη
Δικηγόρος LLM
Τσιμισκή 52, Θεσσαλονίκη
Τ. 2313 079293, 6977 568673
Ε. info@siopi-law.gr, dsiopi@siopi-law.gr